کدام رنگ برای من است؟

-«آبی برای دخترها و صورتی برای پسرها»

+«برعکس نگفتی؟»

-«نه! آبی دخترانه و صورتی پسرانه‌ست»

این مکالمه‌ایست که اگر سوار ماشین زمان بشویم و با کسی در ابتدای قرن بیستم ملاقات کنیم خواهیم شنید. تا قبل از اوایل قرن بیستم لباس‌های نوزادان و کودکان رنگ نداشتند. غالبا تن نوزادان و کودکان لباس‌های سفید می‌پوشاندند که به راحتی امکان شستن با سفیدکننده‌ها را داشته‌ باشند. در اوایل قرن بیستم اما کم‌کم رنگ صورتی به پسرها و به آبی به دخترها اختصاص داده شد. این تقسیم‌بندی بر اساس معیارهای فرهنگی بود. صورتی به عنوان قرمز کمرنگ، رنگی قوی و قاطع به شمار می‌آمد و به پسران اختصاص داده شد. در بسیاری از نقاشی‌های قدیمی‌تر مریم مقدس با لباس آبی و یا پوشانده شده با هاله‌ی آبی رنگ دیده میشد. در نتیجه برداشت عمومی از رنگ آبی، ظرافت، لطافت و معصومیت بود و آن را به دختران اختصاص دادند.از اواسط قرن بیستم، تولیدکنندگان و بازاریابان تمرکز و سرمایه‌گذاری بیشتری بر روی تولید محصولات ویژه جنسیتی داشتند. لباس‌ها، وسایل و اسباب‌بازی‌های مختص به جنسیت خاص باعث فروش بیشتر محصولات میشد. اینکه تغییر رنگ‌ها دقیقا به چه دلیل اتفاق افتاده مشخص نیست، اما آنچه می‌دانیم این است که در اتاق‌های فکر تولیدکنندگان انبوه محصولات کودکان اتفاق افتاده است. از اواسط قرن بیستم، مد، استراتژی‌های بازایابی و تبلیغات، رنگ صورتی را دخترانه و آبی را پسرانه معرفی کردند و توانستند درک و برداشت عمومی از این رنگ‌ها را تغییر دهند و پایدار کنند.نوزادان و کودکان بر اساس جنسشان ترجیح رنگی ندارند. مثلا اینطور نیست که دخترها عاشق صورتی و پسرها عاشق آبی باشند یا برعکس. در زمان‌های مختلف، به دلیل کلیشه‌ها و سیاست‌های بازار این رنگ‌ها می‌توانند متفاوت باشد. چون جامعه این رنگ‌ها را به عنوان نشانه‌هایی از دختر یا پسر بودن معرفی کرده و تبدیل به کلیشه جنسیتی شده، کودکان ممکن است برای پذیرفته شدن، شبیه گروه همسالان شدن از آن‌ها تبعیت کنند و یا برعکس سعی کنند بیرون از کلیشه‌ها رنگ مورد علاقه‌ی خود را پیدا و ابراز کنند. رنگ‌ها یکی از ده‌ها کلیشه‌های جنسیتی‌ست که به بچه‌ها تحمیل می‌شود. از طرفی چون سیاست‌های بازار بر اساس این دو رنگ است گاهی خریدن رنگ‌های متنوع برای نوزادان و کودکان سخت می‌شود. هرچند این روزها برخی این رنگبندی‌ها را به چالش می‌کشند و برخی تولیدکنندگان هم تنوع بیشتری دارند و به جز تقسیم‌بندی دختر و پسر، بخش بدون جنسیت (unisex ) هم دارند.

 

چرا نباید با کسی که مخالف شروط ضمن عقد است ازدواج کرد

می‌گوید «سه سال است با همیم و حالا آمده خواستگاری اما نمی‌پذیرد که «وکالت در طلاق» به من بدهد، می‌گویم مهریه نمی‌خواهم اما شروط ضمن عقد می‌خواهم و خانواده‌ش می‌گویند اول زندگی حرف زدن از طلاق و شروط شگون ندارد.». می‌گویم «به خانواده‌اش بگو حرف زدن از طلاق از روزی آغاز شده که فرزند پسرشان به دنیا آمده و صرفا به دلیل جنسیتش دارای حق طلاق شده. بگو تو خواهان «وکالت در طلاق» هستی، یعنی مرد که حق طلاق دارد، به تو وکالت بدهد که تو بتوانی مثل او طلاق بگیری، این هیچ حقی از مرد سلب نمی‌کند، بلکه زن را با مرد نسبتا برابر می‌کند و به او این امکان را می‌دهد که درست مثل مرد، هر وقت راه دیگری برای ادامه زندگی نبود به آن خاتمه دهد.» چند هفته بعد تماس می‌گیرد و می‌گوید «قبول نمیکند، چه کنم؟» می‌گویم «چرا می‌خواهی با مردی که تو را برابر با خودش نمی‌داند و از همین ابتدا این را ابراز می‌کند زندگی کنی؟» می‌گوید «نمی‌دانم واقعا چه کنم، خاک بر سر قانون.» زنان با امضای قرارداد ازدواج بخشی جدی‌ای از حقوق خود را از خود سلب می‌کنند. حق خروج از کشورشان مشروط به اجازه شوهر می‌شود، حق اشتغالشان مشروط به این میشود که شغل مخالف مصالح خانوادگی و شأن شوهر نباشد، حق انتخاب مسکنشان سلب شده و باید در محلی که شوهر برای زندگی انتخاب کرده زندگی کنند، حتی برای یک عمل جراحی ساده به رضایت شوهر نیاز خواهند داشت، اگر فرزندی داشته باشند ولایتی بر آن نخواهند داشت، حق طلاق و خروج از آن زندگی را نیز نخواهند داشت. در عین حال شوهران اجازه چندهمسری دارند، مردان می‌توانند زنان دیگری را به عقد موقت خود در آورند، برای ثبت عقد دائم به رضایت همسر اول نیاز دارند، اما اگر رضایت نباشد همچنان عقد باطل نیست و فقط زن می‌تواند درخواست طلاق کند.بخشی، تنها بخشی از این حقوق سلب شده (وکالت در طلاق، حق اشتغال به هر شغلی، حق مسکن و حق خروج از کشور) را می‌توان توسط شروط ضمن عقد و ثبت در دفتر اسناد رسمی به زنان بازگرداند. این حقوق ابتدایی و بشری زنان را. حالا فکر کنید چرا باید با مردی و خانواده‌ای که حاضر نیست شما را برابر ببینید و تنها بخشی از حقوق شما را به رسمیت بشناسد ازدواج کنید؟ چرا باید با کسی که در همان ابتدا به شما می‌گوید تو برابر با من نیستی تو مستحق حقوق بشری خود نیستی ازدواج کنید؟ مساله ولایت فرزندان، قوانین ارث، تمکین و چندهمسری مردان از جمله قوانین امری هستند و تا تغییر قانون راه موثری برای برابری در این حوزه‌ها وجود ندارد.