۱۴۰۳ آذر ۲۸, چهارشنبه

درباره نسبت مردان با قانون حجاب و عفاف «مامورم و معذور»

 


برایش اس‌ام‌اس توقیف ماشین به خاطر بی‌حجابی آمده بود و استرس زیادی داشت. گفت حالا جواب شوهرم را چی بدهم. از سرکار می‌آید و بهم سرکوفت می‌زند. به شوهرش تلفن کرده و جریان را گفته بود و همانطور که حدس می‌زد سرزنش و شماتت زیادی شنیده بود. همسرش گفته بود چرا دنبال دردسر هستی؟ چرا یک چیزی نمی‌اندازی روی سرت که این بی‌شرف‌ها گیر ندهند؟ و بی‌شرف‌ها را طوری گفته بود که یعنی ببین من هم در تیم شما هستم و از اینها به اندازه شما بدم می‌آید، ولی ماشین؟ تو رو خدا حجابت را رعایت کن که ماشین را توقیف نکنند. اگر توی جاده باشیم و یکدفعه نگه‌مان دارند چی؟ پولش می‌رود در جیب جمهوری اسلامی و با این حرف‌ها و فشارها توانسته بود حجاب را به داخل ماشین برگرداند.دوستم اولش مقاومت زیادی کرده و گفته بود حتی اگر بمیرد هم دیگر روسری سر نمی‌کند، اما حالا چند ماهی‌ است که او هم مثل خیلی‌ها در ماشین حجاب می‌گذارد و در کوچه و خیابان روسری‌اش را برمی‌دارد چون او هم مثل بسیاری به این نتیجه رسیده‌ که گاهی باید در مقابل دشمن سینه‌ سپر کرد و گاهی سنگر گرفت. ولی روابطشان چه؟ شوهرش چه؟ روابطشان سرد باقی ماند و  دیگر حرف‌های شوهرش در مخالفت با جمهوری اسلامی جدی گرفته نمی‌شد چون به‌نوعی او هم در کنار ظالم ایستاده بود و این موضوع از چشم کسی پنهان نماند. زن، زندگی، آزادی که از راه رسید، سلطه‌ مردانه هم به‌خصوص در شهرهای بزرگ با چالش مواجه شد. گروهی از همان روزهای اول راهشان را به‌صورت روشن از سایرین جدا کردند و در صف مخالفت با حجاب اجباری قرار گرفتند؛ از زنان در محیط خانواده حمایت کردند، با کمپین‌های رفع تبعیض و نابرابری در فضای مجازی همراه شدند ‌و در مقابل بی‌عدالتی‌ها در فضای واقعی ایستادند. دوستی تعریف می‌کرد در کافه وقتی صاحب کافه به زنان آنجا تذکر حجاب داده و گفته از ارائه‌ خدمات به زنان بی‌حجاب معذوریم او هم به نشانه‌ اعتراض از آن کافه بیرون آمده است. دوست من و مردان دیگری بعد از ژینا اگر از امتیازی به صرف «مرد»بودن برخوردار بودند به آن نه گفتند و عده‌ای از آنها حتی کارشان را در راه این حمایت از دست دادند. اما رفتار همه اینطور نبود. در این بین مردانی هم مثل گذشته با قدرت‌ به سرکوب زنان پرداختند و گروهی دیگر گاه با آن همراه شده و گاهی به اهرم فشار حکومت در فضای خانه تبدیل شدند. این عده که جنبش ژینا را مانعی برای بروز آزادانه‌ سلطه و کم‌رنگ‌شدن اقتدارشان می‌دانستند در مقابلش به روش‌های مختلف مانع‌تراشی کردند. در حالی که با شعار زن، زندگی، آزادی همراه شدند، در عمل نتوانستند خود را با آن تطبیق دهند. گاهی مبارزه با حجاب اجباری را کوچک و کم‌ارزش جلوه داده و می‌دهند و گاهی در کنار زنان می‌ایستند تا مبادا برچسب طرفداری از حکومت و متحجر‌بودن به آنها زده شود.بسیار، این جمله را بعد از روی‌کارآمدن دوباره‌ گشت‌های ارشاد، حتی از مأمورین حکومتی شنیده‌ایم که زن و دختر و خواهر خودم هم مثل شما بی‌حجابند ولی چه کنم که مامورم و معذور؟ این عده که از قدرت‌گرفتن زنان واهمه دارند با همراه جلوه‌‌دادن خود، در واقعیت شانه‌به‌شانه‌ حکومت قصد تحمیل حجاب اجباری را دارند. لیز پلانک در یادداشتی در روزنامه‌ واشنگتن‌پست با عنوان چرا مردسالاری مردان را می‌کشد، می‌نویسد: جامعه‌‌ مردسالار همانطور که زنان را محدود می‌کند با گذاشتن بارهای اضافه بر دوش مردان آنها را هم در وضعیتی آسیب‌زا قرار می‌دهد. وقتی مجبور به حمل ویژگی‌هایی مثل غیرت و محافظت از ناموس و حفظ قدرت مردانه هستید مدام تحت‌ فشارید. فشار کلیشه‌های جنسیتی گاهی آنقدر زیاد است که بعضی از مردان حتی بیماری را جزو نقاط ضعف خود تلقی می‌کنند و کمتر از زنان حاضر به مراجعه به مراکز درمانی و توضیح بیماری هستند.پلانک ادامه می‌دهد: هر فضایی که نابرابری‌ها را به چالش بکشد باعث ایجاد ناراحتی می‌شود اما بالارفتن آگاهی و حرف‌زدن از نابرابری‌ها مثل اینکه چرا زنان تهدیدی برای فرصت‌های مردان نیستند یا چرا وقتی به زنی ظلم می‌شود نباید تماشاچی بود می‌تواند موثر باشد. پلانک بخشی از این عدم همراهی را ناشی از ناآگاهی و نابرابری‌های تاریخی می‌داند و معتقد است باید بپذیریم همانطور که زنان و به دنبال آن جنبش‌های فمنیستی به‌دلیل نابرابری‌های تاریخی و تفاوت‌های ایدئولوژیک چند دسته‌اند، مردان هم دیدگاه‌ها و هویت‌های متفاوتی دارند. برای ایجاد همبستگی باید به هر کدام از این دیدگاه‌ها به صورت جداگانه نگاه کنیم. بسیاری از مردان سال‌هاست که همچون زنان به حاشیه رانده شده‌اند و فشار سنت‌ها بار سنگینی را بر دوش آنها گذاشته است که از آن بی‌خبرند. فشارهایی که تنها با حرف‌زدن و ایجاد آگاهی می‌توان آنها را به سمت یک مشارکت سازنده برد.درابتدا ممکن است حرف‌زدن از این نابرابری‌ها ناراحت‌کننده باشد یا حتی تغییری در همان لحظه ایجاد نکند اما به‌مرور می‌توان امیدوار بود که روزنه‌هایی از تغییر به وجود آیند؛ مثل آنچه که دو سال قبل اتفاق افتاد. تا پیش از ژینا، ادبیات زن‌ستیز، از طنزهای سخیف جنسیتی گرفته تا انواع نابرابری و تبعیض، طرفداران فراوانی در جامعه داشت. بسیاری از مردان در حکم تماشاچیانی بودند که در مأمن امن خود به نظاره‌ ظلمی که به زنان می‌رفت نشسته بودند و اعتراضی به آن نداشتند. اما بعد از ژینا از بین رشته‌های درهم‌تنیده و پوسیده‌ سنت، باورها و حرف‌های تازه و برابری‌خواهانه مجال بروز پیدا کرد و مردانی هم در کنار زنان علیه ظلم صدایشان را بلند کردند. قانون عفاف و حجاب قرار است از ۲۳ آذر ماه اجرایی شود و وظیفه‌ ماست که زن و مرد  در کنار هم در مقابل این قانون ضدانسانی بایستیم و تنها به دلگرمی و تشویق خواهرانمان بسنده نکنیم.

خودکشی دانش‌آموزان؛ بی‌توجهی حکومت به پدیده‌ای اجتماعی

 


ارائه آمار دقیق درباره خودکشی در ایران امکان‌پذیر نیست و از سال ۱۴۰۰ جداول فراوانی سنی و جنسیتی خودکشی در ایران از  بر اساس پژوهشی که در اسفند ۱۴۰۲ درباره خودکشی دانش‌آموزان انجام شده و روزنامه شرق آن را منتشر کرده است، از ۴۶ ه دانش‌آموز مورد بررسی، نیمی دچار افسردگی بوده و شیوع اقدام به خودکشی در میان آن‌ها ۱۸ درصد و شیوع فکر به اقدام به  یک کودک ۱۵ ساله که با برخورد خشونت‌آمیز مدیر مدرسه به خاطر حجاب مواجه شده، می‌گوید: توی حیاط مدرسه مدیر پشت سرم فریاد زد تو . می‌خوری این شکلی به مدرسه می‌آیی؟ مگر اینجا شهر نو است؟ چرا موهایت هایلایت دارد؟ ناخن چرا کاشتی؟این کودک می‌گوید مدیر مدرسه او را هل داده و با خشم به او گفته است که بتمرگ تا زنگ بزنم به پدرت و تکلیفت را روشن کنم.پدر این کودک می‌گوید که مدیر، فرزندش را از مدرسه اخراج کرده و گفته بوده: سرش را از ته بتراشید کودک ۱۶ ساله دیگری از یکی از مدارس سنندج می‌گوید مدیر و ناظم مدرسه وقتی او با اجازه خانواده ابروهایش را برداشته، با توهین به این کودک گفته‌اند: شوهرت کجاست پس؟این کودک با اشاره به این که همان روز به دنبال راهی برای خودکشی بوده، گفت وقتی به رفتار مدیر و ناظم اعتراض کرده، جلوی بقیه بچه‌ها سیلی خورده و مدیر به او گفته: اگر پدر و مادر از پس تربیت تو بر نمی‌آیند، من آدمت می‌کنم.کودک ۱۴ ساله‌ای در یکی از شهرهای شمالی، اخیرا به دلیل تحقیر کادر مدرسه به دلیل پوشیدن کفش کتانی رنگین کمانی مورد تحقیر و توهین مدیر مدرسه قرار گرفته‌ است.مدیر مدرسه این کودک را مجبور کرده کتانی‌هایش را مقابل دانش‌آموزان دیگر در حیاط از پای در آورده و یک کلاس کامل، اجازه رفتن سر کلاس نداشته است.مادر این دانش‌آموز می‌گوید که دخترش نمی‌خواسته به مدرسه برگردد:‌ تمام همکلاسی‌هایش او را مسخره کرده بودند و او با گریه به من گفت که مامان، من می‌خواهم بمیرم.خودکشی در میان آن‌ها ۲۱ درصد بوده استسایت سازمان پزشکی قانونی حذف شده است.ر اساس آیین‌نامه جامع راهنمای مشاوره در آموزش‌وپرورش، به ازای هر ۱۲ دانش‌آموز باید یک ساعت مشاوره در نظر گرفته شود.اکنون ۱۳ هزار مشاور در مدارس ایران مشغول کار هستند.به گفته کارشناسان، در حال حاضر مدارس با کمبود ۳۷ هزار مشاور مواجه هستند که تاثیرات زیادی در حوزه سلامت روان دانش‌آموزان در مدارس دارند.یک روان‌درمانگر در تهران با اشاره به نیاز به آگاهی خانواده‌ها در مواجهه با کودکانی که قصد خودکشی داشته یا سخنانی در این راستا مطرح می‌کنند، گفت :قاعدتا برای همه خانواده‌ها پرداخت جلسه‌ای ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان به منظور مشاوره امکان‌پذیر نیست. حقیقت این است که در ایران زیر ساخت کافی برای خدمات‌دهی در حوزه خودکشی وجود ندارد. هم نگاه مذهبی و هم نبود تخصص باعث شده عملا چنین مساله مهمی همواره مورد بی‌توجهی قرار گیرد یا با نگاه امنیتی به آن، جلوی اطلاع‌رسانی گرفته شود.این مشاور و روان‌درمانگر تاکید کرد در یک سال اخیر کودکانی که به خودکشی فکر می‌کنند بیش از مدت مشابه سال گذشته به او مراجعه کرده‌اند.به گفته این مشاور، تعدادی از این کودکان به دلیل برخوردهای خشونت‌آمیز و توهین‌آمیز در مدرسه از جمله آزار از سوی همکلاسی‌ها (بولی شدن) یا کادر مدرسه و معلمان، افسرده شده و نیاز به مشاوره داشته‌اند.دلایل مختلفی در مورد خودکشی دانش‌آموزان مطرح می‌شود که آموزش‌و‌پرورش کشورهای مختلف نسبت به نحوه برخورد با این مساله، دوره‌های مختلف آموزشی در نظر گرفته است.به طور نمونه در انگلستان برنامه‌های مختلف حمایتی و آموزشی درباره خودکشی برای دانش‌آموزان وجود دارد.معلم موظف به حمایت از دانش‌آموز و معرفی او به معلم سلامت روان است. برای دانش‌آموز برنامه حمایتی تدوین می‌شود و حفظ محرمانگی به شرطی که جان کودک به خطر نیفتد، رعایت می‌شود و در صورت موافقت کودک، به خانواده اطلاع داده می‌شود.در ترکیه نیز بر اساس قوانین حمایت از سلامت روان کودک و مطابق تعهدات کنوانسیون حقوق کودک، برنامه‌های محافظتی از کودکان در نظر گرفته شده است.در مدارس، واحد مشاوره و راهنمایی روان‌شناختی راه افتاده و در صورت تشخیص، با خانواده یا سازمان مسوول تماس گرفته می‌شود.همچنین خدمات روان‌پزشکی و مشاوره، رایگان است.


کدام رنگ برای من است؟

-«آبی برای دخترها و صورتی برای پسرها» +«برعکس نگفتی؟» -«نه! آبی دخترانه و صورتی پسرانه‌ست» این مکالمه‌ایست که اگر سوار ماشین زمان بشویم و با...